Pomidor. Owoc czy warzywo? Królestwo roślin
Roślinność na świecie jest zdumiewająca. Kolory, wielkości, zapachy i rozmaitość gatunków sprawiają, że są niezastąpione w naszym życiu. Ale czy znamy je od strony biologicznej?
Wiadomo jak wyglądają rośliny. Należą do nich kwiaty, krzewy, drzewa, kwiaty doniczkowe i te ogrodowe, leśne i łąkowe. Jednak czy wiesz jak zbudowana jest taka roślina? Z czego się składa? Jak wygląda komórka roślinna i dlaczego jest ważna dla naszego otoczenia?
Takie rozważania podjęliśmy z Adasiem. Najpierw przypomnienie i pogłębienie wiadomości, a następnie po zbudowaniu komórki roślinnej zajęliśmy się budową pomidora.
Tego ci u nas dostatek, więc to dobry obiekt badań! Zacznijmy jednak od podstaw.
Co to są rośliny?
Czy rośliny są to organizmy samożywne czy cudzożywne? W końcu same wytwarzają pokarm.
Większość roślin to organizmy samożywne, które wytwarzają pokarm z dwutlenku węgla i wody z udziałem światła.
W pobieraniu światła pomaga im chlorofil, zielony barwnik zawarty liściach.
Są też inne rośliny, które są zarówno samożywne jak i cudzożywne.
Jak wygląda komórka roślinna? Z czego jest zbudowana?
Komórka roślina zbudowana jest z:
- ściany komórkowej
- błony komórkowej
- cytozolu
- jądra
- siateczki śródplazmatycznej
- mitochondrium
- wodniczki
- chloroplastów
- rybosomów
Jak zbudowana jest komórka? Czy wszystkie komórki wyglądają tak samo?
Nie, są komórki równowymiarowe (mają kształt kuli) i mocno wydłużone w jednym kierunku.
Kształt zależy od funkcji jaką pełni.
Jakie funkcje pełnią komórki rośliny?
Komorki roślinne tworzą większe elementy organizmu-tkanki, które mają różne funkcje:
- tkanki twórcze-mają zdolność do ciągłego podzału
- tkanki stałe – nie mogą się rozmnażać, ale stale rosną i pełnią określoną funkcję:
– okrywająca
– miękiszowa
– przewodząca
– wzmacniająca
Tkanka składa się z grupy komórek o podobnym pochodzeniu i budowie.
Tkanki twórcze są bardzo małych komórek, ale za to mają duże jądra i niezdrewniałą konstrukcję, dlatego mogą się rozmnażać, dając początek kolejnym tkankom budującym roślinę.
- Tkanka okrywająca chroni roślinę przed uszkodzeniami i utratą wody. Nazywana jest skórką lub korkiem.
- Tkanki miękiszowe to środek rośliny, który ma przerwy międzykomórkowe. Są luźno ułożone, o cienkich ścianach i duże.
- Tkanki wzmacniające pełnia funkcję wzmacniającą roślinę przed złamaniem. Nadają roślinom elastyczność i wytrzymałość.
- Tkanki przewodzące dzięki wiązkom przewodzącym mogą dostarczyć roślinie składniki pokarmowe i wodę, nawet gdy jest ona bardzo wysoka.
Jak przebiega proces oddychania u roślin?
U roślin proces oddychania jest częścią wymiany gazowej. Rośliny pobierają dwutlenek węgla z otoczenia poprzez aparaty szparkowe (fotosynteza), a w nocy pobierają tlen oddając dwutlenek węgla.
W jaki sposób komórki roślinne się rozmnażają?
Komórki roślinne rozmnażają się, gdy zachodzi do replikacji DNA oraz podziału jądra. W tych procesach pomagają komórkom hormony roślinne.
Jakie znaczenie dla człowieka i przyrody mają rośliny?
Ludziom dostarczają:
- pokarm
- drewno
- służą do wyrobu tkanin
- jako lekarstwa
- produkują tlen w procesie fotosyntezy
Budowa komórki roślinnej 3D
Również teraz nie mogło zabraknąć komórki w formie trójwymiarowej. Tym razem połączyliśmy glinkę w masą papierową. Po prostu zapas glinki się skończył.
Z pasków ulepiliśmy szkielet, a następnie powstał dół. Środek wypełniliśmy folią aluminiową. Góra powstała z masy papierowej w miejscami na organella roślinne.
Gdy całość wyschła, Adaś pomalował wszystkie elementy i dołączył ją do zbiorów komórek 3D. A oto i ona.
Pomidor pod lupą
Pomidory uwielbiamy! W tym roku mamy bawole serca oraz żółte, które zawierają mniej pestek i są twardsze. Po prostu samo zdrowie!
U roślin występują również 2 rodzaje rozmnażania. Nagonasienne oraz okrytonasienne. Jak myślisz o co w tym chodzi?
Nagonasienne mają zarodniki na wierzchu i są przenoszone np przez wiatr.
Okrytonasienne swoje nasiona maja ukryte. Tak jest właśnie w pomidorach. Ich pestki-nasiona ukryte są pod skórką pomidorowego owocu. Pomimo, że z kwiatu powstaje owoc, to nasiona odpowiadają za kolejne sadzonki rośliny.
Budowa pomidora
Krzew pomidora składa się z 2 części-naziemnej oraz podziemnej (korzenia). Część naziemna to:
- łodyga
- liść
- kiść z owocami (pomidorami)
- kwiat
Sam owoc-pomidor składa się z:
- skórki
- szypułki
- miąższu
- pestek
Rozmnażanie pomidorów
Jak pisałam wcześniej, pomidory są roślinami okrytonasiennymi, które mają nasiona-pestki ukryte w pomidorach.
By mógł wyrosnąć nowy krzaczek, nasiono musi trafić do ziemi z odpowiednią wilgotnością i dostępem do światła.
Pestka wypuszczał kiełek, który stanie się korzeniem, a następnie pojawi się łodyga, a na niej liście oraz później kwiaty.
Pomidor to owoc czy warzywo?
Zawsze pomidor kojarzył się nam z warzywem. Podobnie jak ogórek. Jednak z punktu widzenia biologii, pomidor jest owocem, a dokładniej mięsistą jagodą.
Warzywa wyrastają w korzenia. Wiedziałaś o takim podziale? U nas to nie było wielkim zaskoczeniem, bo o tym wiedzieliśmy już prędzej.
To oczywiście nie koniec naszych obserwacji pomidorów i komórek roślinnych. A już za kilka dni zobaczysz ostatni post w projekcie Królestwo!
Jeśli ominęłaś poprzednie pomysły znajdziesz je tutaj:
Kliknij w poniższe logo, a zobaczysz wszystkie posty w projekcie! Porządna porcja inspiracji i edukacji!